In 1976 werd in Maastricht de Stichting Maastricht Vestingstad (SMV) opgericht. De Stichting dankt haar ontstaan aan een aantal leden van de Nederlandse Jeugdbond voor Geschiedenis, dat vrijwillig opruimwerkzaamheden verrichtte in de bewaard gebleven vestingwerken van Maastricht. Deze waren in de voorafgaande decennia onder andere door baldadigheid en algemene desinteresse in een deplorabele toestand geraakt.

De jonge Stichting timmerde voorvarend aan de weg en verkreeg regelmatig goede publiciteit door handig gebruik te maken van calamiteiten, zoals het heien van een paal door of instortingen van de zogenaamde kazematten, het ondergrondse verdedigingsstelsel van de vestingwerken. Weldra verkreeg de Stichting daarmee zoveel krediet bij het stadsbestuur, dat zij als deskundig gesprekspartner werd geaccepteerd en gewaardeerd.

Veel, héél veel is er in de jaren die volgden in samenwerking tussen Gemeente en Stichting tot stand gebracht. Onderdelen van de vesting werden gerestaureerd en toegankelijk gemaakt voor rondleidingen. Voor dat laatste kwam een voorbeeldige samenwerking tot stand met de VVV Maastricht, evenals trouwens met een tweetal stichtingen die de maquettes van de stad beheren respectievelijk zich tot doel hebben gesteld een nieuwe maquette te bouwen naar de toestand van 1867.

Daarnaast zorgden diepgaand onderzoek in archieven en vele publicaties, weldra ook in het eigen tijdschrift ‘Om de Vesting’, voor een solide wetenschappelijke basis. Nader onderzoek, met name hoe het de vestingwerken verging na 1867 – toen besloten werd Maastricht als vestingstad op te heffen – blijft evenwel nodig. Zo kan onder andere worden ingespeeld op de aanstaande ontwikkeling van het Noordelijk Stadspark, waarin de restanten van de Lage Fronten worden geconserveerd en zo kan de verbinding tussen Hoge en Lage Fronten worden hersteld.

gang

Men kan het dus als vanzelfsprekend beschouwen, dat de gemeente Maastricht de Stichting Maastricht Vestingstad enige jaren geleden nauw betrok bij de voorbereiding van de ingrijpende restauratie van Fort St. Pieter en de totstandkoming van de ‘Vestingvisie 2010-2025’, die als actiepunt voortkwam uit de beleidsnota ‘Springlevend Verleden’. In de in 2010 verschenen Vestingvisie worden voor het eerst alle overgebleven vestingwerken integraal benaderd. Voortaan worden zij door de overheid in beleidsuitgangspunten als eenheid opgenomen.

Stichting Maastricht Vestingstad zet haar werk graag voort, maar moet helaas constateren dat zij onvoldoende geworteld is in de Maastrichtse samenleving. Te weinig inwoners zijn op de hoogte van haar bestaan, van haar verblijf in de monumentale Helpoort en van de werkzaamheden die het hele jaar door plaatsvinden. Zo leiden wij vrijwilligers op via cursussen, geven wij rondleidingen aan specifieke groepen, gaan wij op excursie naar andere vestingsteden en nemen wij deel aan vergaderingen en congressen in de regio en ver daarbuiten. Deze doelstellingen en uitgangspunten vinden hun weerslag in een, eind 2012, bij de Gemeente Maastricht ingediend werkplan voor de komende vijf jaar.

Stichting Maastricht Vestingstad zou zich graag gesteund zien door een (veel) grotere achterban. Die willen wij op de hoogte houden via onze website en laten delen in de rijkdom van onze vestingwerken via presentaties, lezingen en rondleidingen. Na betaling van het luttele bedrag van vijf en twintig Euro bent u ‘Vriend van de Vesting Maastricht’ en kunt u voortaan vrijwel al onze activiteiten gratis bijwonen.

Bent u geïnteresseerd, dan verzoeken wij u het aanmeldingsformulier in te vullen. Na ontvangt van uw aanmeldingsformulier sturen wij u een factuur. Na betaling van deze factuur ontvangt u uw ‘Vriendenkaart’ . Zie ook het overzicht van de voor onze vrienden geplande lezingen, rondleidingen, excursies en digitale nieuwsbrieven in de rubriek activiteitenprogramma Vrienden.